[ Pobierz całość w formacie PDF ]

upowszechnienia. Gimnazjon był miejscem, gdzie przygotowywano się do udziału w zawodach
sportowych orga
nizowanych w kraju przy okazji różnych świąt religij
r ~ ~ nych oraz poza jego granicami (np. słynne igrzyska w Olimpii na Peloponezie). Obok swej
podstawowej, sportowej funkcji gimnazjon pełnił też, jak wspomniałem, funkcje towarzyskie. W
pewnym sensie gimnazjon był rodzajem klubu, w którym regularnie spotykali się mężczyz
ni,
bardzo często o podobnym pochodzeniu społecznym i poglądach politycznych, "Spośród ludzi
bogatych - niektórzy mają na prywatny użytek
gimnazjony, fiaz
nie i rozbieralnie, lud natomiast buduje dla siebie wiele palestr, rozbieralni i Å‚az
ni.
Więcej przyjemności ma z nich motłoch, niż nieliczna elita i bogacze'' [Stary Oligarcha, II, 10].
Wynikałoby z tego, że poszczególne gimnazjony mialy w miarę stałą klientelę. W zasadzie jednak
każdy obywatel miał okazję ku
104
temu, aby wybrać się za miasto (tam zazwyczaj sytuowano gimnazjony) i popracować trochę nad
swą tężyzną fizyczną oraz porozmawiać o wielkich i malych sprawach swojej polis.
Do ulubionych przez Greków sposobów spędzania czasu należal udział w spotkaniach towarzyskich
zwanych sympozjonami, ucztami. Zwykle skladały się one z dwóch części, w pierwszej
zaspokajano głód, w drugiej pragnienie, czemu towarzyszyly rozmowy, a niekiedy dodatkowe
atrakcje: słuchanie muzyki i pieśni, oglądanie tańców i popisów akrobatycznych. ~Uczestnikami
sympozjonów byli wyłącznie mężczyz
ni. Kobiety pojawiały się jedynie, jako wynajmowane
specjalnie flecistki, akrobatki, hetery. Uczestnicy leżeli, podparci poduszkami na specjalnych łożach
rozstawionych wokół zastawionych jedzeniem stołów. Picie wina przeplataly rozmowy, toasty,
śpiewy. Zabawy ciągnęły się nieraz do świtu, kiedy utrudzeni biesiadnicy o własnych siłach lub z
pomocą służby chwiejnym krokiem ruszali wreszcie do swoich domów.
Obok bliskich i przyjaciół na sympozjony zapraszano różnych innych wpływowych lub
interesujących ludzi, takich na przykład, jakimi byli sofiści. Wielu bogatych Ateńczyków
prowadziło dom otwarty. U Peryklesa i jego drugiej żony, Aspazji z Miletu, bywali filozofowie i
artyści. Do kręgu ludzi bliskich Peryklesowi należał muzyk i filozof Damon, wielki myśliciel
Anaksagoras z Kladzomenai, tragediopisarz Sofokles, sofista Protagoras z Abdery. Z Peryklesem
zetknął się w czasie pobytu w Atenach Herodot z Halikarnasu, nazwany póz
niej "ojcem historii",
autor dzieła opisującego dzieje wojen grecko-perskich, doprowadzonego do 479 r. p.n.e. Pod
urokiem inteligencji i osobowości Peryklesa pozostawał nieco młodszy od Herodota, Tukidydes,
autor Wojny peloponeskiej, największy z hi
105
0 0
M ~_ N
Herodot
storyków greckich. Z Peryklesem współpracował ściśle Fidiasz, kierownik prac budowlanych
prowadzonych na Akropolu. twórca słynnych posągów Ateny Partenos, Ateny Promachos, Ateny
Lemnia oraz zaliczanego do siedmiu cudów świata ogromnego posągu Zeusa Olimpijskiego.
Nie tylko Perykles chÄ™tnie przebywaÅ‚ w towarzystwie filozofów ż artystów. Podobnie postÄ™po·~aÅ‚
wcześniej Kimon, a w póz
niejszych czasach Kallias i wielu innych zamożnych Ateńczyków. Przez
Ateny drugiej połowy V w. przewinęla się większość wielkich twórców epoki. Rozbudowujące się
szy'oko miasto przyciągało jak magnes rzez
biarzy, malarzy, architektów. Dzięki ich talentom Ateny
przyćmily swym pięknem inne pastwa Hellady.
107
r ~-~~ w
~r~mvc~nvm vnnizaymervM
Z
więta religijne
Ateńczycy byli dumni z wyglądu swego miasta i swoich wlasnych osiągnięć. Na Zgromadzeniu
Ludowym Perykles z satysfakcją mówil - "Myśmy też stworzyli najwięcej sposobności do
wypoczynku po pracy, urządzając przez caly rok igrzyska i uroczystości religijne oraz pięknie
zdobiąc nasze prywatne mieszkania, których urok codzienne rozprasza troski" [Thuc. II, 38]. O tym
samym mówi Stary Oligarcha, gdy twierdzi o Ateńczykach - "A świąt obchodzą dwa razy więcej
niż inni, przy czym ja liczę tylko święta odpowiadające świętom w państwie, które obchodzi ich w
ogóle najmniej" [Stary Oligarcha, III, 8]. Organizowanie świąt religijnych i skladanie ofiar dla
bogów należało wedle ówczesnych wyobrażeń do najważniejszych obowiązków wspólnoty
obywatelskiej. Obok bóstw czczonych przez rodziny i szersze grupy obywateli polis miała swoje [ Pobierz całość w formacie PDF ]