[ Pobierz całość w formacie PDF ]

nr 4, poz. 18). BFG spełnia funkcje dwojakiego rodzaju: pierwsza związana jest z realizacją
powszechnego systemu gwarantowania depozytów, druga polega na udzielaniu bankom
pomocy w sytuacji zagrożenia ich wypłacalności. Ustawa wprowadziła zasadę gwarancji
11
Były nimi: Bank Gospodarki %7ływnościowej, Gospodarczy Bank Wielkopolski SA, Bank Unii Gospodarczej SA, Gospodarczy
Bank Południowo-Zachodni SA.
20
środków zgromadzonych we wszystkich bankach działających w Polsce. Gwarancja dotyczy
osób fizycznych i prawnych. Skutkiem wprowadzenia powszechnego systemu
gwarantowania depozytów stało się ograniczenie odpowiedzialności Skarbu Państwa za
zobowiązania z tytułu wkładów oszczędnościowych, czyli tzw. gwarancji Skarbu Państwa.
Gwarancja Skarbu Państwa, uregulowana w ustawie Prawo bankowe została utrzymana w
formie szczątkowej - odpowiedzialność Skarbu Państwa ograniczono do zobowiązań z tytułu
wkładów oszczędnościowych gromadzonych przez trzy banki: Powszechną Kasę
Oszczędności Bank Państwowy, Polską Kasę Opieki SA i Bank Gospodarki %7ływnościowej
SA (do dnia 31 grudnia 1999 r.) oraz wkładów zgromadzonych na książeczkach
mieszkaniowych wystawionych do dnia 23 paz
dziernika 1990 r.
Uchwalenie ustawy o BFG zamknęło  kryzysowy etap reformy polskiego prawa
bankowego. Kolejny etap to okres, w którym uchwalano nowe akty prawne lub
nowelizowano wcześniejsze - w odpowiedzi na potrzeby gospodarki narodowej i zbliżający
się termin otwarcia polskiego rynku usług bankowych. W miarę pokonywania kryzysu i
stabilizowania się sytuacji w systemie bankowym wśród przyczyn zmian wprowadzanych w
prawnej regulacji funkcjonowania banków komercyjnych na pierwszy plan wysunęły się
potrzeby wychodzÄ…cej z kryzysu gospodarki narodowej i wzmocnienie integracji ze
strukturami europejskimi i światowymi, w tym zbliżający się termin otwarcia polskiego
rynku finansowego na konkurencję zagraniczną. Znowu okazało się, że pojawiające się
problemy w sferze legislacyjnej nie zawsze dadzą się rozwiązać jedynie poprzez zmiany
ustawy Prawo bankowe. Dlatego też doszło do uchwalenia kolejnych ustaw szczególnych.
Jednym z problemów budownictwa mieszkaniowego był słabo rozwinięty system
finansowania tej dziedziny gospodarki. Problem ten miała (przynajmniej częściowo)
rozwiązać ustawa z dnia 26 paz
dziernika 1996 r. o niektórych formach popierania
budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 133, poz. 654).
Istotną rolę ustawa ta przypisuje bankom, określając zasady gromadzenia oszczędności i
udzielania kredytów na cele mieszkaniowe w ramach wyodrębnionej finansowo, szczególnej
formy działalności, w postaci kas mieszkaniowych. Ustawa ta nie wprowadziła zmian w
strukturze organizacyjnej systemu bankowego - kasy mieszkaniowe w istocie stały się
specyficzną formą działalności bankowej.
Siła kapitałowa polskich banków oceniana była jako relatywnie niewielka. Jednym ze
sposobów rozwiązania tego problemu miało być wprowadzenie w życie postanowień ustawy
z dnia 14 czerwca 1996 r. o łączeniu i grupowaniu niektórych banków w formie spółki
akcyjnej (Dz.U. nr 90, poz. 406). Stworzyła ona podstawy konsolidacji banków poprzez
regulacje dotyczące grup bankowych oraz szczególnego trybu łączenia się banków. Grupa
bankowa uregulowana w ustawie to dwustopniowa forma organizacyjna, składająca się z
banku dominującego i banku lub banków zależnych. Jej istota sprowadza się do istnienia
między formalnie odrębnymi (jako podmioty prawa) bankami w formie spółki akcyjnej
powiązań o charakterze kapitałowym i organizacyjnym, które sprawiają, że grupa traktowana
jest w pewnych okolicznościach tak jakby była jednolitym bankiem. Szczególny tryb łączenia
się banków wynikał z wprowadzenia uproszczonej, w stosunku do uregulowanej w Kodeksie
handlowym, powszechnie obowiązującej procedury łączenia banków w formie spółki
akcyjnej. To uproszczenie uzasadnione było określonym w ustawie zakresem podmiotowego
obowiązywania unormowań w niej zawartych - ustawą objęte były jedynie banki w formie
spółki akcyjnej, których wyłącznymi akcjonariuszami były państwowe osoby prawne.
21
 Model systemu bankowego stworzony przez Prawo bankowe z 1989 r. oparty był na
zasadzie bankowości uniwersalnej, tzn. na założeniu, że wszystkie banki, o ile spełniają
określone prawem wymogi (głównie chodzi tu o wymagania dotyczące wyposażenia w
odpowiedni kapitał), mogą wykonywać wszystkie czynności bankowe. Zasady tej nie
naruszyła także ustawa o niektórych formach popierania przez państwo budownictwa
mieszkaniowego, wprowadzając kasy mieszkaniowe jako szczególny rodzaj działalności
bankowej. Nie ograniczała ona bowiem podmiotowo możliwości prowadzenia kas do [ Pobierz całość w formacie PDF ]