[ Pobierz całość w formacie PDF ]

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53
Miazga
Jest bogato unaczyniona i unerwiona. Gałązki tętnicze odchodzą od tętnic zębodołowych
i wnikają do kanału zęba przez otwór wierzchołkowy i kanały boczne.
W skład miazgi wchodzi woda (ok. 88%). Substancja pozakomórkowa zawiera
proteoglikany, kolagen, glikoproteiny. Miazga składa się z 3 warstw: odontoblastów, warstwy
ubogokomórkowej i warstwy bogatokomórkowej. Odontoblasty odpowiadają za wytwarzanie
zębiny. Pod nimi le\
y warstwa ubogokomórkowa, która zawiera pojedyncze fibroblasty oraz
naczynia i nerwy. Miazga właściwa utworzona jest z głównie z komórek macierzystych, które
przekształcają się w odontoblasty i fibroblasty.
Funkcje poszczególnych grup zębów:
1. Siekacze słu\
ą do odgryzania kęsów.
2. Kły  odgryzanie kęsów oraz ich \
ucie.
3. Zęby przedtrzonowe- zgniatanie oraz rozcieranie pokarmów.
4. Zęby trzonowe- rozcieranie pokarmów.
Ró\
nice w uzębieniu mlecznym i stałym
Uzębienie mleczne składa się z 20 zębów i jest pierwszym pokoleniem uzębienia
ludzkiego. W ka\
dym kwadrancie jamy ustnej wyró\
niamy 2 siekacze (przyśrodkowy
i boczny), 1 kieł, 2 zęby trzonowe. Zęby mleczne wyrzynają się od 6 do 30 miesiąca \
ycia.
Uzębienie stałe składa się z 32 zębów. Wyrastają od 5 roku \
ycia. W ka\
dym
kwadrancie, na miejscu zębów mlecznych wyrzynają się 2 siekacze (przyśrodkowy i boczny),
kieł, 2 zęby przedtrzonowe. Pierwsze i drugie zęby trzonowe stałe pojawiają się za zębami
trzonowymi mlecznymi.
Cechy charakterystyczne zębów mlecznych:
1. Barwa zębów mlecznych jest niebieskobiała w odró\
nieniu od \
ółtobiałej barwy zębów
stałych.
2. Zęby mleczne ustawione są bardziej pionowo.
3. Brzegi sieczne zębów mlecznych pozbawione są falistości (mamelonów),
charakterystycznych dla zębów stałych. W wymiarze przednio-tylnym są szersze
i mniejsze od zębów stałych.
4. Zgrubienie brzegu szkliwnego w przyszyjkowej, policzkowej powierzchni korony nadaje
mlecznym trzonowcom beczułkowaty kształt.
5. Wyraz
niejsze jest zwÄ™\
enie szyjki zęba.
6. Powierzchnie styczne mlecznych trzonowców są większe ni\
w zębach stałych oraz
bardziej płaskie.
7. Uzębienie mleczne jest słabiej osadzone w zębodołach, korzenie są dłu\
sze, wÄ™\
sze
i bardziej rozbie\
ne w okolicach szyjki zęba.
8. Przed fizjologiczną wymianą uzębienia dochodzi do fizjologicznej (rozwojowej)
resorpcji korzeni zębów mlecznych, podczas gdy w zębach stałych ma ona tylko
charakter patologiczny.
9. Szkliwo zębów mlecznych jest cieńsze, mniej przezroczyste, słabiej zmineralizowane,
szybciej się ściera. Linia neonatalna występuje we wszystkich zębach mlecznych oraz
w pierwszym trzonowcu stałym. Oddziela ona szkliwo mineralizowane w \
yciu
płodowym od szkliwa zmineralizowanego po urodzeniu.
10. Zębina zębów mlecznych jest równie\
słabiej zmineralizowana, cieńsza ni\
w zębach
stałych a kanaliki zębinowe mają mniej regularny przebieg.
11. Cement korzeniowy zębów mlecznych jest bardzo cienki, włóknisty.
12. Komora miazgi jest większa ni\
w zębach stałych sięga bli\
ej granicy szkliwno-
zębinowej.
13. Miazga jest słabiej zorganizowana.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
54
Schematy słu\
ące do oznaczania zębów
Ich wspólną cechą jest podział uzębienia na 4 kwadranty, tj. prawy górny, prawy dolny,
lewy górny i lewy dolny.
W schemacie według Zsigmondiego zęby stałe oznaczone są cyframi arabskimi. Mają
odrębną numerację w ka\
dym z czterech kwadrantów od 1 do 8. Przy opisywaniu
pojedynczych zębów rysuje się odpowiednią część krzy\
a. Zęby mleczne określane są
odpowiednimi cyframi rzymskimi, np.:
8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8
P L
8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8
V IV III II I I II III IV V
P L
V IV III II I I II III IV V
Rys. 1. Schemat zębów stałych (na górze) i zębów mlecznych (na dole) według Zsigmondiego
Na przykład:
- kieł stały prawy górny 3 = 3
- kieł stały lewy dolny 3 = 3
- trzonowiec mleczny lewy górny V = V
W schemacie wedłg Haderupa zęby numerowane są jak wy\
ej. Ró\
nica polega na dodaniu
znaku  + przy zębach szczęki i znaku    przy zębach \
uchwy. Do zębów mlecznych
dodawane jest  0 .
8+ 7+ 6+ 5+ 4+ 3+ 2+ 1+ +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 +8
P L
8 7 6 5 4 3 2 1  1  2  3  4  5  6  7  8
05+ 04+ 03+ 02+ 01+ +01 +02 +03 +04 +05
P L
05 04 03 02 01  01  02  03  04  05
Rys. 2. Schemat zębów stałych (na górze) i zębów mlecznych (na dole) według Haderupa
Na przykład:
- kieł stały prawy górny 3 = 3+
- kieł stały lewy dolny 3 =  3
- trzonowiec mleczny lewy górny V = +05
W schemacie międzynarodowym występuje zapis dwucyfrowy. Prawy górny kwadrant
otrzymał numer 1, lewy górny  2, lewy dolny  3, prawy dolny  4. Dla zębów mlecznych
odpowiednio 5, 6, 7, 8. Zęby numerowane są od linii pośrodkowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
55
18 17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27 28
P L
48 47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37 38
55 54 53 52 51 61 62 63 64 65
P L
85 84 83 82 81 71 72 73 74 75
Rys. 3. Schemat międzynarodowy zębów stałych (na górze) i zębów mlecznych (na dole)
Na przykład:
- kieł stały prawy górny 3 = 53
- kieł stały lewy dolny 3 = 33
- trzonowiec mleczny lewy górny V = 65
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak zbudowane jest i jakie funkcje spełnia przyzębie?
2. Jakie są rodzaje gruczołów ślinowych?
3. Jaki jest skład śliny?
4. Jaka jest mikroskopowa budowa zębów?
5. Jakie są ró\
nice między uzębieniem mlecznym i stałym?
6. Według jakich schematów dokonuje się oznaczania zębów?
4.3.3. 
wiczenia

wiczenie 1
Wpisz w diagram (schemat międzynarodowy) wymienione zęby:
- 2-gi przedtrzonowiec stały lewy górny,
- 1-szy trzonowiec stały lewy dolny,
- 1-szy siekacz stały prawy górny,
- siekacz przyśrodkowy mleczny lewy górny,
- 1-szy trzonowiec mleczny lewy dolny.
P L
Rysunek do ćwiczenia 1
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący układu stomatognatycznego,
2) wpisać wymienione zęby w odpowiedni kwadrant diagramu,
3) porównać wyniki w grupie,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
56
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. [ Pobierz całość w formacie PDF ]