[ Pobierz całość w formacie PDF ]

mało. Ciekawe, co też powiedziałby autor tych opracowań o jakości polskich przekładów
Tokiena...
Anne C. Pretty: ONE RING TO BIND THEM ALL  TOLKIEN'S MYTHOLOGY.
The University of Alabama Press 1979.
Tu analizie opowieści Tolkiena służyć ma strukturalistyczne ujęcie mitu i baśni (Claude
Levi-Strauss, WÅ‚adimir Propp i inni). Raczej dla gorÄ…cych wielbicieli samej metody
badawczej, a z pewnością  dla bardzo  zaawansowanych wielbicieli Tolkiena, którzy
nie przerażą się zastosowaną w tej książce symboliką.
Stephen Prickett: VICTORIAN FANTASY. Indiana University Press,
Bloomington 1979.
Książka  bez Tolkiena , mówiąca jednak o wiktoriańskich tradycjach literackich i
plastycznych,
które ukształtowały mentalność Profesora i jego czytelników z Anglii.
Richard L. Purtill: J. R. R. TOLKIN  MYTH, MORALITY AND RELIGION. Harper
and Row Publishers, San Francisco 1984.
Mit, moralność i religia  tytuł wyraz
nie określa kierunki rozważań autora. Mowa o
różnych aspektach mitu (na przykładzie  Leaf by Niggle ), o moralności Z
ródziemia (na
55
przykładzie  Władcy Pierścieni ) i jej chrześcijańskim wymiarze (paralele Chrystus 
Frodo, Sam jako główny moralny bohater opowieści  bardzo ciekawe!). Także o dwóch
odmiennych spojrzeniach na problem nieśmiertelności (Tolkien i Le Guin).
Donald Raiche: EGO AND SHADOW IN J. R. R. TOLKIEN'S  THE LORD OF THE
RINGS . Apple Farm, Three Rivers, MI  bez roku wydania.
Frodo i Gollum (także inni!) zobaczeni przez pryzmat psychoanalizy Carla Gustava
Junga: Uwaga, każdy ma swój  cień  ostrzega ta nieco heretycka książeczka.
Roger Sale: MODERN HEROISM  ESSAYS ON D. H. LAWRENCE, WILLIAM
EMPSON AND J. R. R. TOLKIEN. University of California Press, Berkeley and Los
Angeles
1973.
Bohaterowie Tolkiena na tle postaci wykreowanych przez innych pisarzy.
Thomas A. Shippey: THE ROAD TO MIDDLE-EARTH. Allen and Unwin, London
1982.
Następca Tolkiena na uniwersytecie w Leeds ukazuje jego powieści w szerokim
kontekście
literackim (m.in. literatura staroangielska) i językowym (zgodnie z tezą, iż świat
Z
ródziemia zrodził się z językowych eksperymentów Tolkiena). Najprawdopodobniej
najrozsÄ…dniejsza
praca na temat książek Tolkiena  wnikliwa, fachowa, dobrze udokumentowana,
a przy tym z wieloma dodatkowymi  smaczkami (np. wiersze Tolkiena). Napisana
jednocześnie  do czytania , lecz bez schlebiania  małolatom . Kolejna książka opatrzona
uwagą:  Koniecznie przetłumaczyć!
SIX DECADES OF CRITICISM  A COMPLETE BIBLIOGRAPHY OF EVERY
THING BY OR ABOUT TOLKIEN. By Judith A. Johnson. 1986.
Podobno wszystko, co napisał Tolkien lub napisano na jego temat w ciągu
sześćdziesięciu
lat, zostało zebrane przez Judith Johnson w tej bibliografii.
Russel Shorto: J. R. R. TOLKIEN  MAN OF FANTASY. Kipling Press,
New York 1988.
Nieduża (48 stron), przeznaczona dla młodych czytelników książeczka, która
zdenerwowała
mocno krytyków i wielbicieli Profesora. Bardzo dużo błędów faktograficznych i
interpretacyjnych dowolności.
Barbara Strachey: JOURNEYS OF FRODO. Unwin Paperbacks, London 1981.
Sto stron, pięćdziesiąt map obrazujących szlaki wędrówek bohaterów  Władcy
Pierścieni .
Autorka wykryła kilka topograficznych  potknięć Tolkiena, w sumie jednak
wielka pochwała precyzyjnej wizji powieściowego świata.
A TOLKIEN BIBLIOGRAPHY 1911-1980: WORKS BY AND ABOUT J. R. R.
TOLKIEN. Tredj e Upplagen, Uppsala, Sweden 1986.
Dwujęzyczna (szwedzko-angielska) bibliografia prac Tolkiena i jemu poświęconych
publikacji. 150 stron, dość droga i osiągalna chyba tylko za pośrednictwem redaktora
(Ake
Bertenstam). Bardzo jednak pomocna tym, którzy szybko chcą dotrzeć do informacji o
jakimÅ›
tekście lub problemie.
A TOLKIEN COMPASS. Edited by Jared Lobdell. The Open Court
Publishing Company, 1974.
56
W tym zbiorze tekstów różnych autorów, wypowiadających się na temat Tolkiena 
oryginalny słowniczek imion, przygotowany przez samego Profesora.
TOLKIEN  NEW CRITICAL PERSPECTIVES. Edited by Neil D. Isaacs and Rose A.
Zimbardo. The University Press of Kentucky 1981.
Kontynuacja wydanego przez tych samych redaktorów w 1968 roku tomu  TOLKIEN
AND THE CRITICS . Tam piętnaście  tu trzynaście tekstów różnych autorów (m.in.
Verlyn Flieger, Rose Zimbardo, Paula Kochera). Analiza postaci, związki opowieści
Tolkiena z dawnymi tekstami, mitami, baśniami, archetypami, przypowieściami
ludowymi,
literaturÄ… dla dzieci itd.
THE TOLKIEN SCRAPBOOK. Edited by Alida Becker.
Grosset and Dunlap, New York 1978.
A TOLKIEN TREASURY. Edited by Alida Becker:
Courage Books, Philadelphia 1989.
Dwie wersje tej samej książki. Póz
niejsza wygląda edytorsko lepiej (a i tańsza przy
okazji!). Przewodnik  ale tym razem po świecie fanów Tolkiena. Od póz
nych lat
pięćdziesiątych!
Przedruki z magazynów klubowych   Minas Tirith Evening Star ,  Entmoot ,
 I Palantir i inych. Wśród tekstów wiele już dziś klasycznych (m.in. W. H. Auden:
At the End of the Quest, Victory; E. Wilson: Oo, Those Awful Orcs; C. Wilson; Tree by
Tolkien; P. Helms: The Evolution of Tolkien Fandom; B. Searless: Confession of a
Tolkien
Friend). Jest także obszerna bibliografia  tematu (B. Christiansen) i wykaz prawie
wszystkich klubów i ich publikacji.
J. E. A. Tyler: THE TOLKIEN COMPANION.
Macmillan, London 1976.
Kolejny, obszerny i wyjÄ…tkowo atrakcyjny przewodnik po Z
ródziemiu. Informacje
leksykalne
i faktograficzne, pozwalajÄ…ce na dobre usystematyzowanie wiedzy filologicznej i
historycznej. Konkurencyjny lecz i pięknie uzupełniający się z pracą Fostera i atlasami.
( Tolkien. Przewodnik encyklopedyczny , przeł. Anna Banaszak i inni, 1992)
Pod koniec 1991 roku i w roku następnym staraniem wydawnictwa Houghton Mifflin z
Bostonu ukazały się między innymi:
John i Priscilla Tolkien: PICTORIAL BIOGRAPHY OF
J. R. R. TOLKIEN. Opowieści i zdjęcia rodzinne.
Taum Santoski: THE MAKING OF  THE LORD OF THE RINGS .
TOLKIEN AS ARTIST AND DESIGNER  nowa wersja
 Pictures by Tolkien .
Zakończmy te uwagi wskazaniem kilku tekstów o Tolkienie dostępnych w języku
polskim.
Będzie to wybór bardzo stronniczy  każdy ma swoje ulubione teksty, z którymi
czuje się najlepiej albo z którymi najlepiej potrafi się... kłócić.
Piotr Kuncewicz: TOLKIEN, CZYLI Z
WIAT ( w tegoż:) Samotni
wobec historii. Warszawa 1967, s. 133-144.
Jeden z najwcześniejszych tekstów, poświęconych obecności Tolkiena w naszym kręgu
językowym. Spojrzenie na epopeę jeszcze przez pryzmat  baśni dla dzieci , ale z
uchwyceniem
jej specyficznych cech. O związkach z mitologiami Północy, Atlantydą, Nibelungami
i historiÄ… Anglii. Autor nazywa trylogiÄ™  KomediÄ… HobbickÄ… (przez analogiÄ™ do
57
 Komedii ludzkiej i  Boskiej komedii ), ukazującą najwcześniejszą wizję świata, świata
magii. Elementy chrześcijańskie tekstów Tolkiena zostają jakby poza uwagą wnikliwego
krytyka.
Andrzej Zgorzelski: KONWENCJE GATUNKOWE I RODZAJOWE W TRYLOGII J.
R. R. TOLKIENA (w tegoż:) Kreacje świata sensów (szkice o współczesnej powieści
angielskiej).
A
ódz
1975, s. 52-78.
Precyzyjna analiza  baśniowe, legendowe i mityczne elementy wyznaczają swoistość
Tolkienowskiej kreacji czasu i przestrzeni. Badacz zwraca uwagę na opozycję dwóch [ Pobierz całość w formacie PDF ]